Crosbhorróga don Cháisc

An 15ú Márta, 2024


Beidh an tSeachtain Mhór ann an tseachtain seo chugainn. Sin an fhéile is mó sa Chríostaíocht agus díríonn an tseachtain ar bhás Íosa agus a aiséirí ar Dhomhnach na Cásca. Beidh deireadh leis an Charghas agus beidh bia deas ag daoine. Bíonn uibheacha Cásca againn agus cáca Cásca, ar ndóigh, ach tá bia amháin ann a bhfuil stair spéisiúil ag baint leis – crosbhorróga.

Is borróga milse iad na crosbhorróga a bhíonn lán de thorthaí agus spíosraí agus bíonn cros marcáilte orthu. Itear na crosbhorróga go traidisiúnta ar Aoine an Chéasta i gcuimhne ar an bhás a bhí ag Íosa ar an chros. Deirtear gur thosaigh an traidisiún sa bhliain 1361 le manach a thug amach na borróga do dhaoine bochta ar Aoine an Chéasta. Bhí na borróga chomh blasta sin gur lean daoine de bheith á ndéanamh ó shin.

Manach

Baineann piseoga leis na crosbhorróga. Sa seanam, chreid daoine go gcuideodh píosa den chrosbhorróg le daoine a bhí tinn. Nó go gcoinneodh ceann acu daoine slán agus iad ag dul thar lear i long. Chreid daoine chomh maith nach rachadh crosbhorróga a rinneadh ar Aoine an Chéasta ó mhaith. B’fhéidir go raibh siad chomh blasta sin nach MAIRFEADH siad fada go leor le dul ó mhaith!

Bíonn im, uibheacha, plúr, siúcra, torthaí agus spíosraí i gcrosbhorróga

Thig leat crosbhorróg a ithe léi féin ach is maith le daoine áirithe í a théamh agus cnapán ime a chur uirthi chomh maith. Sa lá inniu, tá go leor blasanna ar fáil sna siopaí, oráiste, seacláid nó úll, mar shampla, ach is maith lena lán daoine a gcuid crosbhorróg féin a dhéanamh sa bhaile.


Le déanamh:

An dtig leat smaoineamh ar bhianna eile atá ceangailte le creideamh. Mar shampla, sa phaidir ‘Ár nAthair’, tá an líne ‘ár n-arán laethúil, tabhair dúinn inniu’. Tá go leor scéalta sa Bhíobla ina luaitear bia. In bhur ngrúpaí, déanaigí liosta agus, ag an deireadh, cuirigí na liostaí i gcomparáid lena chéile.


Má thosaigh an traidisiún seo sa bhliain 1361, cá mhéad bliain atá sé ag dul anois?


Luaitear piseoga san alt. Deirtear go raibh muintir na hÉireann i gcónaí piseogach (chreid siad sna sióga, mar shampla.) Mar rang an dtig libh smaoineamh ar phiseoga eile atá nó a bhí ann in Éirinn go ginearálta, nó sa cheantar s’agaibh féin?



baruil